Zlokalizowana w gmachu przy placu Małachowskiego szkoła średnia – obecnie XI LO im. Mikołaja Reja – sięga swoimi początkami 1905 r., kiedy to na wniosek ks. Juliana Machlejda kolegium kościelne zboru ewangelicko-augsburskiego powołało komitet utworzenia średniej szkoły z językiem polskim jako wykładowym. Za patrona szkoły obrano Mikołaja Reja z Nagłowic. Pierwsza siedziba szkoły, w której 1 września 1906 r. rozpoczęło naukę ponad 200 uczniów, mieściła się w lokalu przy ówczesnej ulicy Kaliksta (dziś Śniadeckich). Zanim szkoła przeniosła się do nowego, specjalnie dla niej wybudowanego i sąsiadującego z kościołem ewangelickim gmachu, zajęcia odbywały się, od 1908 r., w budynku Muzeum Przemysłu i Rolnictwa przy ulicy Składowej (obecnie Pankiewicza). W 1913 r. szkoła rozpoczęła funkcjonowanie we własnym obiekcie, zlokalizowanym przy placu Małachowskiego.
Nowoczesny gmach szkolny powstał w latach 1912-1913 według projektu Henryka Juliana Gaya. Architekt przebudował istniejący, powstały w latach 1866-1867 i zaprojektowany przez Jana Heuricha starszego budynek szkolny przy Królewskiej. Do czasu przebudowy w dwupiętrowym obiekcie mieściły się elementarne szkoły parafialne oraz szkoła dla organistów i kantorów.
Fasada gmachu została utrzymana w duchu zmodernizowanego klasycyzmu. Architekt zachował parter wcześniejszego budynku, nadając mu formę cokołu dla czterech wyższych kondygnacji. Pięć środkowych osi ujęto dwoma pozornymi ryzalitami ożywionymi triadami okien. Ostatnią kondygnację, odciętą od niższych pięter za pomocą wydatnego gzymsu kordonowego, zaakcentowano trójkątnym szczytem, zaś ryzality otrzymały półokrągłe płyciny wypełnione płaskorzeźbioną dekoracją z wyobrażeniem sów i podwieszonych girland. W przyłuczach nad płycinami umieszczono maski kobiece. Efektownie prezentowały się także płyciny w pozornych ryzalitach między oknami pierwszego i drugiego piętra. Znalazły się w nich putta podtrzymujące festony, pod którymi wskazano daty. W południowej płycinie datę MCMVI – 1906, zaś w północnej MCMXIII – 1913.
Pod szczytem znalazła się łacińska sentencja „MACTE ANIMO” – „Czuj duch! Chwała duchowi!”. Słowa zaczerpnięte z poematu „Tebaida” rzymskiego poety Publiusza Papiniusza Stacjusza są do dzisiaj dewizą szkoły. Umieszczone na osi głównej wejście zaakcentowano oszczędnym portykiem wspartym na dwóch kanelowanych do połowy trzonów doryckich kolumnach. Ponad wejściem zaprojektowano arkadową wnękę z wertykalnie usytuowanym eliptycznym oknem, które ujmują rogi obfitości.
Zniszczony podczas powstania warszawskiego budynek szkoły został w okresie powojennym odbudowany tylko w połowie. Uzupełnieniem nowoczesnej architektury ewangelickiej enklawy był wzniesiony w latach 1911-1912 i zaprojektowany również przez Henryka Juliana Gaya dom parafialny parafii ewangelicko- augsburskiej.
