Chociaż został odtworzony dopiero w latach 50. XX w., zrósł się ze Starym Miastem i nie wyobrażamy sobie Warszawy bez tego reliktu dawnej obronności. Barbakan, bo o nim mowa, stanowił umocnienie Bramy Nowomiejskiej, której zadaniem było bronić miasta od strony północnej. Barbakan warszawski został zbudowany przez Jana Baptystę z Wenecji (Wenecjanina) w połowie XVI w.
Budowla pierwotnie wyposażona była w most zwodzony i okna strzelnicze. Wieńczyła ją attyka, która pełniła funkcje dekoracyjne, a nie utylitarne. Barbakanu nie ominęły procesy rozbiórki murów miejskich prowadzone w XVIII w. Ostatecznie miejsce po obiekcie zostało wchłonięte przez zabudowę mieszkalną. Fragment dawnego Barbakanu zajęła kamienica zwana Piwnicą Gdańską.
Prowadzone w latach 1936-1938 prace pozwoliły na odsłonięcie części murów obronnych, w tym Barbakanu, jednak dalsze działania przerwała wojna. Całkowitą rekonstrukcję Barbakanu, z wykorzystaniem oryginalnych fundamentów i elementów murów, zrealizowano w latach 1952-1954 pod kierunkiem Wacława Antoniego Podlewskiego. Podstawą jego prac były XVII-wieczne ryciny oraz studia rysunkowe architektów i konserwatorów, wśród których był prof. Jan Zachwatowicz.
