Mauzoleum Stanisława Kostki i Aleksandry Potockich jest głównym akcentem przedpola rezydencji królewskiej w Wilanowie. Obszar przedpałacowy otrzymał układ czterech kwater rozłożonych pomiędzy aleją główną a prostopadłą do niej aleją na osi Czerniaków-Powsinek.
Mauzoleum Potockich wzniósł syn pary, Aleksander Potocki, w 1836 r. Obiekt ma formę grobowca nakrytego neogotyckim baldachimem. Całość wykonano z piaskowca szydłowieckiego. Nie ulega wątpliwości, że dzieło było inspirowane wawelskimi grobowcami polskich władców, w szczególności grobowcem króla Kazimierza Wielkiego. Autorem koncepcji całego założenia był architekt Henryk Marconi, prace architektoniczne wykonał Konstanty Hegel. Autor sarkofagu, rzeźbiarz Jakub Tatarkiewicz, ozdobił tumbę grobową ostrołukowymi arkadami, w których umieścił geniuszy śmierci oraz personifikacje osobistych zainteresowań Stanisława Kostki Potockiego. Na tablicach znalazły się inskrypcje poświęcone Aleksandrze i Stanisławowi Potockim. Ich uzupełnieniem były herby oraz wyobrażenia odznaczeń nadanych Potockiemu. W 1843 r. mauzoleum uzupełniono o wsparte na tarczach herbowych lwy. Są one dziełem uczniów Konstantego Hegla: Józefa Plocera i Jana Hagena. Mauzoleum wyszło obronną ręką z zawieruchy wojennej. Niewielkie uszkodzenia i braki uzupełniono w czasie powojennych prac restauracyjnych, przeprowadzonych w latach 1959-1961.
