18.2 C
Warszawa
sobota, 27 lipca, 2024
wpisz tekst ...

Stadion klubu RKS Marymont na warszawskim Żoliborzu – modernizm w oczekiwaniu na rewitalizację

Autor: Małgorzata Kubicka

Robotniczy Klub Sportowy (RKS) Marymont to jeden z najstarszych klubów sportowych w Warszawie. Stadion klubu, pozostający obecnie przy Ośrodku Sportu i Rekreacji na warszawskim Żoliborzu, powstał w latach 50. XX w. Przy ul. Potockiej 1 funkcjonuje także jedyny na Mazowszu profesjonalny tor łuczniczy. Póki co na trybunach stadionu, stanowiącego przykład świetnej modernistycznej architektury sportowej, rosną zagony chwastów, ale niedługo ma się to zmienić – obiekt poddany zostanie rewitalizacji.

Autorem projektu całego kompleksu sportowego, znanego także jako Park Sportowy ZS „Spójnia”, był Stanisław Barylski – absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, a potem jeden z bardziej aktywnych architektów lat. 30., znany przede wszystkim z projektów domów mieszkalnych, głównie na Saskiej Kępie. Zrealizowane przez niego wille stoją m.in. przy ulicach: Berezyńskiej, Walecznych, Zwycięzców, Francuskiej, Katowickiej i Czeskiej. Dla siebie zaprojektował dom mieszkalny przy ul. Dąbrowieckiej 8 (1937 r.). Po wojnie Barylski skupił się na budownictwie sportowym, kreśląc projekty ośrodków wodnych nad Wisłą czy – właśnie – projekt stadionu RKS Marymont, o którym mowa w niniejszym tekście.

IV Spartakiada na stadionie RKS Marymont w Warszawie, 1973 r. (NAC)

Obiekt sportowy na Marymoncie powstawał etapami. W latach 1950-1951 wybudowano trybuny, potem, ok. 1953-1954, zrealizowano budynek szatni. Boisko uważane było za jedno z lepszych w Warszawie, a za drenaż murawy, zresztą funkcjonujący doskonale do dziś, odpowiedzialny był greenkeeper, sprowadzony specjalnie przez klub w latach 50. z Wielkiej Brytanii. Obok stadionu znajdowała się hala szermiercza, gdzie ćwiczyli m.in. Witold Woyda i Ryszard Parulski. Na stadionie Marymontu jeden z pierwszych meczów młodzieżowej reprezentacji Francji rozegrał Zinédine Zidane, który uczestniczył w Turnieju o Puchar Syrenki, swoje pierwsze kroki w latach 70. stawiał Zbigniew Boniek, grał tu także Kazimierz Górski.

IV Spartakiada na stadionie RKS Marymont w Warszawie, 1973 r. Przemarsz reprezentacji zakładów pracy. Na pierwszym planie widoczna publiczność na trybunach. W tle kominy Elektrociepłowni Żerań (NAC)

By zrozumieć, o jakiej skali obiektu mówimy, przypomnijmy, że w ramach kompleksu funkcjonują stadion centralny na 10 tys. miejsc wraz z trybunami (w tym jedną zadaszoną) oraz mały stadion, który jest  otoczony trybunami z trzech stron. Dalej rozlokowano m.in. boiska ćwiczebne, korty tenisowe, boiska koszykówki, boiska siatkówki, pawilon sportowy i place gimnastyczne.

Spartakiada na stadionie RKS Marymont w Warszawie, 1973 r. Spisywanie wyników (NAC)

Projektując stadion na Żoliborzu, Barylski czerpał ze stylistyki modernizmu przedwojennego. W efekcie powstał wysokiej klasy obiekt, dziś stanowiący cenne dzieło modernistycznej architektury sportowej naszego miasta. Warto zwrócić uwagę na elementy wyposażenia i wystroju obiektu, m.in. siedziska i balustrady z prefabrykowanych elementów betonowych, przeszklenia z luksferów, zadaszenie trybun oraz lastriko na posadzkach.

Trudno dziś korzystać z kompleksu sportowego przy Potockiej – kibice nie mają tam wstępu ze względów bezpieczeństwa. Na trybunach rosną tylko trawa i chwasty, cały obiekt otacza ogrodzenie, a tablice informują o wyłączeniu go z eksploatacji. Kilka lat temu zaczęły pojawiać się głosy o rozbiórce zespołu, jednak lokalni aktywiści podnieśli sprzeciw. Stowarzyszenie „Miasto Jest Nasze” opracowało w 2017 r. nawet własną koncepcję rewitalizacji obiektu, uzyskując poparcie Zbigniewa Bońka. Rok wcześniej, w 2016 r. budynek sportowy, zadaszenie trybun oraz same trybuny zostały ujęte w gminnej ewidencji zabytków. W 2018 r. stołeczny konserwator zabytków zlecił wykonanie ekspertyzy technicznej obiektów zespołu, po której wykonaniu uznał, iż kompleks „powinien zostać poddany rewaloryzacji. Prace w pierwszej kolejności powinny dotyczyć trybuny zachodniej wraz z jej zadaszeniem, pozostałości trybuny wschodniej oraz budynku magazynowego przy stadionie, które od lat nie były odnawiane. Celem remontu jest przywrócenie do życia całego kompleksu sportowego”. Warte podkreślenia są dalsze zapisy z wypowiedzi konserwatora: „wszystkie te elementy mają być zachowane, a ubytki powinny zostać odtworzone na wzór historycznych elementów”. Konserwator wstępnie dopuścił rozbiórkę trybun północnej i południowej oraz likwidację nasypu ziemnego z pozostałościami trybun.

fot. M. Kubicka, 2021

Rada Miasta zdecydowała o przyznaniu dzielnicy Żoliborz środków na remont obiektu i obecnie opracowywana jest koncepcja zagospodarowania terenu. W październiku odbyły się konsultacje społeczne pod przewodnictwem Rady Dzielnicy i dyrekcji sąsiadującego ze stadionem Ośrodka Sportu i Rekreacji Żoliborz, na które zaproszeni zostali wszyscy mieszkańcy Żoliborza oraz inni zainteresowani rewitalizacją cennego obiektu. Na stronie https://konsultacje.um.warszawa.pl/osir_zoliborz można obejrzeć dwa warianty modernizacji kompleksu. Koszt rewaloryzacji powinien zamknąć się w kwocie 1,9 mln zł. Prace będą realizowane według wytycznych stołecznego konserwatora zabytków, projekt będzie musiał być także uzgodniony z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Wszystko wskazuje na to, że Żoliborz odzyska obiekt będący cennym przykładem sportowej architektury modernistycznej.

Bibliografia:

  • S. Heba, Drugie życie RKS „Marymont”, „Miastopogląd #Żoliborz”, 2016, nr 2.
  • M. Leśniakowska, Architektura w Warszawie 1918-1939, Warszawa 2006.
  • G. Mika, Żoliborski modernizm, „Miastopogląd #Żoliborz”, 2016, nr 2, s. 17-18.
  • S. Szczepłek, Radość na gruzach, „Skarpa Warszawska”, 2020, nr 11, s. 61.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

© Fundacja Hereditas
fundacja-hereditas.pl
ul. Marszałkowska 58/24
00-545 Warszawa