4.8 C
Warszawa
wtorek, 3 grudnia, 2024

Wrzesień 1939dzień po dniu

Wojna obronna 1939 r. należy do najbardziej dramatycznych momentów w historii Polski, a zarazem historii stolicy. Warszawa była miastem o dużym znaczeniu strategicznym - ośrodkiem politycznym, administracyjnym oraz siedzibą władz państwowych i miejscem postoju naczelnego wodza. Bombardowana Warszawa stała się areną dramatycznej obrony, a mieszkańcy byli świadkami pierwszego aktu zagłady swojego miasta.

Przez cały wrzesień 2021 r. na profilu Facebooka VARSAVIANISTA.PL przypominać będziemy wydarzenia, które miały miejsce w Warszawie we wrześniu 1939 r. Równolegle będziemy je prezentować w naszym serwisie VARSAVIANISTA.PL jako kalendarium tamtych dni. Naszym przewodnikiem jest ADRIAN SOBIESZCZAŃSKI / „Warszawski Przewodnik” – historyk, varsavianista.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 25 września

Autor: Adrian Sobieszczański

Tego dnia Niemcy przeprowadzili największy nalot bombowy na Warszawę. Oprócz zniszczenia miasta chodziło o osłabienie morale obrońców. Celem niemieckim była infrastruktura wojskowa, kolejowa i miejska. Bomby spadały na wodociągi i elektrownię. Takie działanie miało przede wszystkim uniemożliwić obronę miasta, a w ostatecznym rozrachunku przyspieszyć kapitulację. Niemieckie bomby spadały w okolicach mostu Poniatowskiego, na Nowy Świat, Warecką, Foksal i Ordynacką. Miasto utraciło łączność telefoniczną.

Celem niemieckich ataków była siatka ulic najgęściej zabudowanych i zaludnionych, tj. Marszałkowska, Świętokrzyska, Wielka, Bagno, a także ulice tzw. Dzielnicy Północnej. Aleje Ujazdowskie pełne były potrzaskanych aut, dorożek oraz ciał koni. Wszędzie co chwilę wybuchały pożary. Zniszczone zostały skrzydła budynku Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Nieprzerwanie nadlatujące falami samoloty bombardowały Śródmieście oraz przyczółki mostów Kierbedzia i Poniatowskiego. Bomby spadały na Aleje Ujazdowskie, Litewską i Szucha. Uderzyły też w koszary nieopodal Łazienek. Na ulicach zalegały skręcone przewody tramwajowe i gruzy. Zniszczone zostały torowiska. Po godz. 17 aż 31 maszyn przeprowadziło ostatni nalot tego dnia. Zniszczono zabudowania Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Także artyleria niemiecka prowadziła ostrzał miasta. Płomienie objęły forty Mokotów i Traugutta, kościół św. Anny, kamienice przy placu Napoleona i Szpital Ujazdowski.

Tego dnia Niemcy przeprowadzili 1176 lotów bojowych na Warszawę i zrzucili 486 ton bomb burzących oraz 72 tony zapalających. W dniu, który do historii przeszedł jako „lany poniedziałek”, w stolicy zginęło ok. 10 tys. ludzi.

Prezydent Ignacy Mościcki desygnował na następcę ambasadora przy Kwirynale gen. Bolesława Wieniawę-Długoszowskiego.

Trwał pojedynek artyleryjski Baterii Cyplowej im. Heliodora Laskowskiego z pancernikami Schleswig-Holstein i Schlesien. Niemieckie pociski uszkodziły działa nr 3 i nr 1. Ranny został kpt. mar. Zbigniew Przybyszewski. Raporty donosiły:

„Jedenasta zero pięć. Ogień trwa ciągle. Pancerniki pod zasłoną dymną zawracają i idą powolnym kursem na Gdańsk. W dalszym ciągu ostrzeliwują Hel. Po paru salwach ogień ich cichnie zupełnie.

Jedenasta osiemnaście. Obsługi dział w nieustannym napięciu czuwają jeszcze na stanowiskach. Kapitan nadal stoi na platformie wieży i wzrokiem utkwionym w przestrzeń śledzi ruchy pancerników. Upływają minuty, jednak z ust dowódcy nie pada rozkaz wszczęcia ognia.

Jedenasta dwadzieścia pięć. W słuchawkach telefonu zmienionym tonem brzmi ostatni dziś bojowy rozkaz kapitana Przybyszewskiego: Stop, działa na zero!”.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 26 sierpnia

Sobota 26 sierpnia 1939 r. miała być dniem ataku Niemiec na Polskę. O godz. 4.45 budynek placówki Straży Granicznej Czarne Beskidzkie został ostrzelany

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 27 sierpnia

W ostatnich dniach poprzedzających wybuch wojny Warszawa została podzielona na dwie strefy: zagrożoną i względnie bezpieczną.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 29 sierpnia

29 sierpnia 1939 r. na polecenie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w siedzibie Polskiego Radia przy ul. Zielnej 25 nagrano specjalny komunikat.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 30 sierpnia

Decyzja o mobilizacji została podjęta 29 sierpnia 1939 r. Zdecydowano, że mobilizacja powszechna rozpocznie się 30 sierpnia.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 1 września

O godz. 6.30 pełniący dyżur w Polskim Radiu spiker Zbigniew Świętochowski wygłosił komunikat informujący o wybuchu wojny.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 2 września

Drugi dzień wojny był słoneczny, a temperatura sięgała 26 stopni.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 3 września

Niedziela była kolejnym ciepłym dniem wojny. Trwała obrona Helu, 3 września prowadzony był pojedynek artyleryjski.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 7 września

7 września po raz pierwszy od wybuchu wojny nie słychać komunikatu „Westerplatte broni się .

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 8 września

Niemiecki zagon pancerno-motorowy podchodzi pod Warszawę, chcąc wziąć miasto z marszu. Rozpoczyna się dramatyczna obrona stolicy.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 10 września

10 września rejon umocniony w pobliżu Wizny nad Narwią upadł pod naporem niemieckiego XIX Korpusu gen. Heinza Guderiana. Samobójstwo popełnił kpt. Władysław Raginis.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 13 września

13 września nieprzyjaciel został odparty z bezpośredniego przedpola Warszawy. Niemieckie samoloty przystąpiły do bombardowania miasta dopiero po godz. 13 – na wcześniejszą porę nie pozwalały warunki pogodowe.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 16 września

16 września artyleria niemiecka otworzyła huraganowy ogień na miasto. 1 dywizjon 4 pułku bombowego ograniczył się do zrzutu ulotek na Warszawę, z wezwaniem do poddania się.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 17 września

17 września niemiecka artyleria od rana prowadziła ostrzał miasta. Na Warszawę spadło 5 tys. pocisków. Ten dzień uważa się za dzień najcięższego ostrzału stolicy.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 19 września

19 września Niemcy nie prowadzili huraganowego ostrzału miasta, co najprawdopodobniej związane było z ogromnym zużyciem amunicji.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 23 września

W sobotę 23 września trwał ostrzał artyleryjski stolicy. Niemieckie pociski spadły na fort Mokotów, Bielany, fort Czerniaków, Powiśle, plac Trzech Krzyży, pałac Blanka, stację filtrów, gazownię, centralę telefoniczną i zabudowania Uniwersytetu Warszawskiego.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 28 września

Tego dnia nie było ostrzału miasta, a Luftwaffe nie wykonywało lotów bojowych na Warszawę. Mimo to w centrum wciąż paliły się budynki zbombardowane 25 września.

Ułatwienia dostępu