27.1 C
Warszawa
sobota, 27 lipca, 2024

Wrzesień 1939dzień po dniu

Wojna obronna 1939 r. należy do najbardziej dramatycznych momentów w historii Polski, a zarazem historii stolicy. Warszawa była miastem o dużym znaczeniu strategicznym - ośrodkiem politycznym, administracyjnym oraz siedzibą władz państwowych i miejscem postoju naczelnego wodza. Bombardowana Warszawa stała się areną dramatycznej obrony, a mieszkańcy byli świadkami pierwszego aktu zagłady swojego miasta.

Przez cały wrzesień 2021 r. na profilu Facebooka VARSAVIANISTA.PL przypominać będziemy wydarzenia, które miały miejsce w Warszawie we wrześniu 1939 r. Równolegle będziemy je prezentować w naszym serwisie VARSAVIANISTA.PL jako kalendarium tamtych dni. Naszym przewodnikiem jest ADRIAN SOBIESZCZAŃSKI / „Warszawski Przewodnik” – historyk, varsavianista.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 17 września

Autor: Adrian Sobieszczański

17 września niemiecka artyleria od rana prowadziła ostrzał miasta. Na Warszawę spadło 5 tys. pocisków. Ten dzień uważa się za dzień najcięższego ostrzału stolicy. Poranny ostrzał spowodował zniszczenia Zamku Królewskiego. Zapalił się dach, od którego pożar przeniósł się na skrzydła.

Około godz. 11 płomienie były już w miarę opanowane. Niestety, kolejny pocisk uderzył w Wieżę Zygmuntowską. W ciągu 15 minut cała wieża z hełmem stanęła w płomieniach. Zamek został zniszczony w 80%. Najwięcej szkód wyrządziły pociski kalibru 105 lub 150 mm, wystrzelone z przedpola Pragi.

Korespondent notował: „Od strony Wisły obraz Zamku jest bardzo smutny. Tu padło najwięcej pocisków. Nie ma prawie sali na pierwszym piętrze, do której by nie trafił granat. Mniej uszkodzone są tylko apartamenty prywatne […] i cały gotycki dół. W tej części tylko jeden strop jest przebity 15-centymetrowym pociskiem, który od strony Wisły wpadł do Sali Assamblowej, rozbił mur pod oknem i przez wyrwę w podłodze dostał się na parter. […] Ze wspaniałej Sali Balowej zostały gołe, opuszczone mury”.

Ostrzał Starego Miasta trwał półtorej doby. Pociski uderzały w Nowy Świat, Krakowskie Przedmieście, gmachy sejmu i ulicę 6 Sierpnia. Poważnie zniszczona została katedra, która straciła dach, organy i chór. Główna nawa groziła zwaleniem. Uszkodzony został kościół św. Marcina na Piwnej.

O godz. 2 ambasador Polski w Moskwie, Wacław Grzybowski, został wezwany do Komisariatu Spraw Zagranicznych, gdzie wręczono mu notę dyplomatyczną, w której ZSRR uzasadniał agresję na Polskę stwierdzeniem o zaprzestaniu istnienia państwa polskiego. Wojska sowieckie przekraczają granice z Rzecząpospolitą, rozpoczynając mordy na polskich oficerach i inteligencji.

O godz. 11.30 w Kołomyi rozpoczęło się posiedzenie rządu polskiego.

Na wieść o przekroczeniu granicy przez Armię Czerwoną marsz. Edward Rydz-Śmigły, nie wiedząc o nocnej nocie dyplomatycznej, wydał fatalny w skutkach rozkaz: „Sowiety wkroczyły. Nakazuję ogólne wycofanie na Rumunię i Węgry najkrótszymi drogami. Z bolszewikami nie walczyć, chyba w razie natarcia z ich strony lub próby rozbrojenia oddziałów. Zadanie Warszawy i miast, które miały się bronić przed Niemcami – bez zmian. Miasta, do których podejdą bolszewicy, powinny z nimi pertraktować w sprawie wyjścia garnizonów do Węgier lub Rumunii”.

Rozpoczyna się bitwa pod Tomaszowem Lubelskim. Armie Lublin i Kraków, dowodzone przez gen. Tadeusza Piskora, próbują przebić się w kierunku Lwowa i granicy rumuńskiej. 

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 26 sierpnia

Sobota 26 sierpnia 1939 r. miała być dniem ataku Niemiec na Polskę. O godz. 4.45 budynek placówki Straży Granicznej Czarne Beskidzkie został ostrzelany

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 27 sierpnia

W ostatnich dniach poprzedzających wybuch wojny Warszawa została podzielona na dwie strefy: zagrożoną i względnie bezpieczną.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 29 sierpnia

29 sierpnia 1939 r. na polecenie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w siedzibie Polskiego Radia przy ul. Zielnej 25 nagrano specjalny komunikat.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 30 sierpnia

Decyzja o mobilizacji została podjęta 29 sierpnia 1939 r. Zdecydowano, że mobilizacja powszechna rozpocznie się 30 sierpnia.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 1 września

O godz. 6.30 pełniący dyżur w Polskim Radiu spiker Zbigniew Świętochowski wygłosił komunikat informujący o wybuchu wojny.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 2 września

Drugi dzień wojny był słoneczny, a temperatura sięgała 26 stopni.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 3 września

Niedziela była kolejnym ciepłym dniem wojny. Trwała obrona Helu, 3 września prowadzony był pojedynek artyleryjski.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 7 września

7 września po raz pierwszy od wybuchu wojny nie słychać komunikatu „Westerplatte broni się .

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 8 września

Niemiecki zagon pancerno-motorowy podchodzi pod Warszawę, chcąc wziąć miasto z marszu. Rozpoczyna się dramatyczna obrona stolicy.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 10 września

10 września rejon umocniony w pobliżu Wizny nad Narwią upadł pod naporem niemieckiego XIX Korpusu gen. Heinza Guderiana. Samobójstwo popełnił kpt. Władysław Raginis.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 13 września

13 września nieprzyjaciel został odparty z bezpośredniego przedpola Warszawy. Niemieckie samoloty przystąpiły do bombardowania miasta dopiero po godz. 13 – na wcześniejszą porę nie pozwalały warunki pogodowe.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 16 września

16 września artyleria niemiecka otworzyła huraganowy ogień na miasto. 1 dywizjon 4 pułku bombowego ograniczył się do zrzutu ulotek na Warszawę, z wezwaniem do poddania się.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 19 września

19 września Niemcy nie prowadzili huraganowego ostrzału miasta, co najprawdopodobniej związane było z ogromnym zużyciem amunicji.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 23 września

W sobotę 23 września trwał ostrzał artyleryjski stolicy. Niemieckie pociski spadły na fort Mokotów, Bielany, fort Czerniaków, Powiśle, plac Trzech Krzyży, pałac Blanka, stację filtrów, gazownię, centralę telefoniczną i zabudowania Uniwersytetu Warszawskiego.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 25 września

Tego dnia Niemcy przeprowadzili największy nalot bombowy na Warszawę. Oprócz zniszczenia miasta chodziło o osłabienie morale obrońców. Celem niemieckim była infrastruktura wojskowa, kolejowa i miejska.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 28 września

Tego dnia nie było ostrzału miasta, a Luftwaffe nie wykonywało lotów bojowych na Warszawę. Mimo to w centrum wciąż paliły się budynki zbombardowane 25 września.