12.3 C
Warszawa
środa, 30 października, 2024

Wrzesień 1939dzień po dniu

Wojna obronna 1939 r. należy do najbardziej dramatycznych momentów w historii Polski, a zarazem historii stolicy. Warszawa była miastem o dużym znaczeniu strategicznym - ośrodkiem politycznym, administracyjnym oraz siedzibą władz państwowych i miejscem postoju naczelnego wodza. Bombardowana Warszawa stała się areną dramatycznej obrony, a mieszkańcy byli świadkami pierwszego aktu zagłady swojego miasta.

Przez cały wrzesień 2021 r. na profilu Facebooka VARSAVIANISTA.PL przypominać będziemy wydarzenia, które miały miejsce w Warszawie we wrześniu 1939 r. Równolegle będziemy je prezentować w naszym serwisie VARSAVIANISTA.PL jako kalendarium tamtych dni. Naszym przewodnikiem jest ADRIAN SOBIESZCZAŃSKI / „Warszawski Przewodnik” – historyk, varsavianista.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 7 września

Autor: Adrian Sobieszczański

7 września po raz pierwszy od wybuchu wojny nie słychać komunikatu „Westerplatte broni się nadal”. Po godz. 10 zapadła decyzja o kapitulacji składnicy tranzytowej na Westerplatte. Pierwsza bitwa II wojny światowej zakończyła się po siedmiu dniach bohaterskiej walki.

W nocy z 6 na 7 września 1939 r. szef propagandy Sztabu Naczelnego Wodza Roman Umiastowski wezwał do budowania barykad i szykowania obrony miasta. Jednocześnie wszystkim zdolnym do walki a niezmobilizowanym mężczyznom nakazał opuszczenie miasta i udanie się na wschód. Wywołało to panikę, którą można było zauważyć rankiem na ulicach. W związku z tym dowódca obrony Warszawy gen. Walerian Czuma odwołał Umiastowskiego i na jego miejsce powołał Wacława Lipińskiego. To jego głos i codzienne przemówienia radiowe, obok przemówień Stefana Starzyńskiego, staną się symbolem obrony stolicy.

Warszawę opuszczają prezydent, rząd i dyplomaci, a kwatera Naczelnego Wodza przenosi się do Brześcia nad Bugiem.

Kiedy Wehrmacht przełamał polską obronę na odcinku bronionym przez armię „Łódź”, niemiecki XVI Korpus Pancerny szybko zbliżył się do Warszawy. W konsekwencji działań nieprzyjaciela minister spraw wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki zorganizował obronę Warszawy, a przede wszystkim obronę przepraw przez Wisłę, co miało na celu niedopuszczenie wojsk niemieckich do rzeki i uniemożliwienie im dokonania zagonu pancernego na stolicę. Do miasta zaczęły ściągać oddziały spoza Warszawy.

Tego dnia duży nalot niemiecki miał spowodować zbombardowanie Dworca Wileńskiego i parowozowni na Pradze. Niemieckie bomby spadły na Targówek i Bródno. Bombami zapalającymi bombardowane były ulice: Białostocka, Radzymińska i Kawęczyńska.

Niemieckie naloty trwały od godz. 11, a celem lotnictwa stały się mosty: Kierbedzia, Poniatowskiego i Średnicowy. Niemcy powtórzą nalot ok. godz. 15.

7 września w wyniku nalotów nieprzyjaciela i ostrzeliwania przyczółków mostów bomby trafiły w Szpital Praski Przemienienia Pańskiego; pożar szybko objął skrzydła budynku.

Julien Bryan na barykadzie na placu Weteranów 1863 r. 7 września 1939 r. / kolekcja Juliena Bryana w Warszawie / Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 26 sierpnia

Sobota 26 sierpnia 1939 r. miała być dniem ataku Niemiec na Polskę. O godz. 4.45 budynek placówki Straży Granicznej Czarne Beskidzkie został ostrzelany

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 27 sierpnia

W ostatnich dniach poprzedzających wybuch wojny Warszawa została podzielona na dwie strefy: zagrożoną i względnie bezpieczną.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 29 sierpnia

29 sierpnia 1939 r. na polecenie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w siedzibie Polskiego Radia przy ul. Zielnej 25 nagrano specjalny komunikat.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 30 sierpnia

Decyzja o mobilizacji została podjęta 29 sierpnia 1939 r. Zdecydowano, że mobilizacja powszechna rozpocznie się 30 sierpnia.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 1 września

O godz. 6.30 pełniący dyżur w Polskim Radiu spiker Zbigniew Świętochowski wygłosił komunikat informujący o wybuchu wojny.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 2 września

Drugi dzień wojny był słoneczny, a temperatura sięgała 26 stopni.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 3 września

Niedziela była kolejnym ciepłym dniem wojny. Trwała obrona Helu, 3 września prowadzony był pojedynek artyleryjski.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 8 września

Niemiecki zagon pancerno-motorowy podchodzi pod Warszawę, chcąc wziąć miasto z marszu. Rozpoczyna się dramatyczna obrona stolicy.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 10 września

10 września rejon umocniony w pobliżu Wizny nad Narwią upadł pod naporem niemieckiego XIX Korpusu gen. Heinza Guderiana. Samobójstwo popełnił kpt. Władysław Raginis.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 13 września

13 września nieprzyjaciel został odparty z bezpośredniego przedpola Warszawy. Niemieckie samoloty przystąpiły do bombardowania miasta dopiero po godz. 13 – na wcześniejszą porę nie pozwalały warunki pogodowe.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 16 września

16 września artyleria niemiecka otworzyła huraganowy ogień na miasto. 1 dywizjon 4 pułku bombowego ograniczył się do zrzutu ulotek na Warszawę, z wezwaniem do poddania się.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 17 września

17 września niemiecka artyleria od rana prowadziła ostrzał miasta. Na Warszawę spadło 5 tys. pocisków. Ten dzień uważa się za dzień najcięższego ostrzału stolicy.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 19 września

19 września Niemcy nie prowadzili huraganowego ostrzału miasta, co najprawdopodobniej związane było z ogromnym zużyciem amunicji.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 23 września

W sobotę 23 września trwał ostrzał artyleryjski stolicy. Niemieckie pociski spadły na fort Mokotów, Bielany, fort Czerniaków, Powiśle, plac Trzech Krzyży, pałac Blanka, stację filtrów, gazownię, centralę telefoniczną i zabudowania Uniwersytetu Warszawskiego.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 25 września

Tego dnia Niemcy przeprowadzili największy nalot bombowy na Warszawę. Oprócz zniszczenia miasta chodziło o osłabienie morale obrońców. Celem niemieckim była infrastruktura wojskowa, kolejowa i miejska.

Warszawski wrzesień 1939 dzień po dniu – 28 września

Tego dnia nie było ostrzału miasta, a Luftwaffe nie wykonywało lotów bojowych na Warszawę. Mimo to w centrum wciąż paliły się budynki zbombardowane 25 września.

Ułatwienia dostępu